DİŞ HEKİMLİĞİNDE RADYOLOJİ
Diş hekimliğinde ağız, diş, dişeti ve çevre dokuların hastalıklarını, anomalilerini, gelişim kusurlarını incelemek ,teşhis etmek ve tedavi kriterlerini belirlemek için bir diş hekiminin en büyük yardımcısı dental radyografiler yani diş filmleridir.
Ağız ve diş sorunu yaşayan bir hastada başarılı bir tedavi ancak bulguları tespit etmek ve doğru teşhisle mümkündür. Aynı zamanda şikayet olmadan da ileride sorun yaratabilecek bölgeler tespit edilip şikayet ilerlemeden tedavi edilmelidir.
Bütün bunlar için dental radyoloji diş hekimliğinin ana giriş kapısıdır. Dental radyografilerin yani diş filmlerinin en çok kullanılan tiplerinden biri periapikal filmlerdir. Bunlar sadece 2- 3 dişi ve çevre dokularını iki boyutlu olarak gösterir.
Bir diğeri ise panoramik filmlerdir. Bunlarda alt ve üst çene kemiklerini ve dişlerin tamamını gösteren yine iki boyutlu filmlerdir. Bilgisayar destekli bir teknik olan dijital radyografi cihazlarda (RVG) çok düşük radyasyon dozu kullanarak film görüntüsü üzerinde renk ve ışık oynamaları yapmaya imkan kılarak ayrıntılı değerlendirme yapmayı sağlar.
Bunlar dışında özellikle implant uygulamasında ve eklem rahatsızlıklarında teşhis ve tedavi de MR ve dental volumetrik tomografi kullanılmaktadır. Bunlar iki boyutlu görüntülemenin yetersiz kaldığı durumlarda üç boyutlu görüntü vermesi sebebi ile tercih edilir.
Hastaların en çok merak ettiği konulardan bir tanesi radyografik görüntüleme ile alınan radyasyon miktarıdır. Halk arasındaki genel düşüncenin aksine özellikle iki boyutlu dental radyografiler yani periapikal,panoramik ve RVG den alınan radyasyon miktarları çok düşüktür. Bu miktarlar günlük hayatta karşılaştığımız arka plan radyasyonu denilen dünyada yasayan herkesin maruz kaldığı , doğal ve suni kaynaklardan yayılabilen ve her yerde bulunan ışınlardan daha azdır. Örnek vermek gerekirse yaklaşık 5 saatlik bir uçak yolculuğunda bir panoramik röntgenden alınan radyasyona eşdeğer radyasyon alınır. Ya da düzenli sigara kullanan birinin aldığı radyasyon miktarı ile dental röntgenler kıyaslandığında alınan miktarlar arasında çok büyük farklar yoktur. Bununla birlikte yine de röntgen çekilirken alınan radyasyonu minimuma indirmek için gerekli tedbirleri almak gerekir. Örneğin radyografi alınırken kurşun yelek giymek ve tiroid koruyucu kullanmak gerekir.
Ayrıca her ne kadar dental volumetrik tomografiler tıpta kullanılan bilgisayarlı tomografilerden daha az radyasyon içerse de iki boyutlu radyografilere göre daha fazla radyasyon içerir. Bu nedenle rutinde periapikal ve panoramik röntgenler tercih edilir.
Dt.Ceyda GÜNDAY
Dt. Bahar UZAY